Elvie M

07 Juni 2024 13:11

Iklan

Iklan

Elvie M

07 Juni 2024 13:11

Pertanyaan

unsur basa tembang macapat iku opo wae?

unsur basa tembang macapat iku opo wae?


8

2

Jawaban terverifikasi

Iklan

Iklan

Sumber W

Silver

08 Juni 2024 03:21

Jawaban terverifikasi

<p><strong>Unsur Kebahasaan Teks Tembang Macapat</strong> :</p><p>&nbsp;</p><p><strong>1.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Tembung Garba</strong></p><p>Tembung garba yaiku tembung loro sing digandheng dadi siji sarana kanggo nyuda cacahe wanda, kanggo nyocogake cacahe wanda ing sajroning tembang, lan kanggo ngringkes tembung ing sajroning ukara.</p><p>&nbsp;</p><p>Tuladha :</p><ul><li>Maharsi saka tembung maha + resi</li><li>Jalwestri saka tembung jalu + estri</li><li>Papeki saka tembung papa + iki</li></ul><p>&nbsp;</p><p>Tembung garba kaperang dadi 3, yaiku :</p><p>Tembung loro utawa luwih menawa digarba banjur muncul aksara “y”.</p><p>Tembung loro utawa luwih menawa digarba banjur muncul aksara “w”.</p><p>Tembung loro utawa luwih sing kagarba nganggo tembung maha, ananging tembung maha kasebut mung muni “mah”.</p><p>&nbsp;</p><p><strong>2.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Tembung Saroja</strong></p><p>Tembung saroja yaiku tembung loro utawa luwih kang tegese padha utawa meh padha dienggo bebarengan ancase kanggo mbangetake.</p><p>&nbsp;</p><p>Tuladha :</p><ul><li>Japa mantra</li><li>Padhang jingglang</li><li>Lila legawa</li></ul><p>&nbsp;&nbsp;</p><p><strong>3.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Tembung Kawi</strong></p><p>Tembung kawi yaiku tembung – tembung kanga sale saka basa Jawa Tengahan utawa Jawa Kuna.&nbsp; Tembung kawi rinaket banget karo basa rinengga jalaran tembung kawi akeh digunakake ing basa rinengga. Basa rinengga yaiku basa kang digunakake kanggo nggambarake kaendahan lan kawibawan.</p><p>&nbsp;</p><p>Tuladha :</p><ul><li>Sira&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; = kowe</li><li>Samirana&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; = angin</li><li>Ratri&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; = dalu</li></ul><p>&nbsp;</p><p><strong>4.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Dasanama</strong></p><p>Dasanama yaiku wong siji duwe jeneng nganti sepuluh, malah kadhang luwih, kang padha tegese utawa meh padha tegese.</p><p>&nbsp;</p><p>Tuladha :</p><ul><li>Sira&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; = kowe, sampeyan, panjenengan</li><li>Rina&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; = rinten, siyang, awan</li><li>Sudra&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; = papa, mlarat, sengsara, kere</li><li>Misuwur&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; = kawentar, kaloka, kondhang, kasub, komuk, kajanapriya, lsp.</li><li>Anak&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; = suta, sunu, siwi, tanaya, weka, atmaja, lsp.</li></ul><p>&nbsp;</p><p><strong>5.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Sandi Asma lan Sandi Karsa</strong></p><p>Sandi asma yaiku jeneng kang sinamun ana ing tembang macapat, lumrahe wujud jeneng asli pengarage utawa panciptane tembang.</p><p>&nbsp;</p><p>Tuladha :</p><ul><li><strong>Ra</strong>rasing kang sekar sarkara mrik,</li><li><strong>den</strong> aksama dening sudyarsa,</li><li><strong>nga</strong>wikan wengkuning reh</li><li><strong>be</strong>raweng para ratu,</li><li><strong>i</strong>langa kang sesengker sarik,</li><li><strong>rong</strong>as westhining angga,</li><li><strong>ga</strong>gating tyot antuk,</li><li><strong>war</strong>taning kang para tama,</li><li><strong>si</strong>nung tengran sembah trus sukaning budi,</li><li><strong>ta</strong>taning kang carita</li></ul><p>&nbsp;</p><p>Wanda – wanda wiwitan saben gatrane tembang ing dhuwur yen digathukake saka wiwitan nganti pungkasan mujudake asmane pujangga kang nganggit tembang mau, yaiku <strong>Raden Ngabei Ranggawarsita</strong>.</p><p>&nbsp;</p><p>Sandi Karsa yaiku tujuan, ancas, utawa karep kang sinamun utawa sinamar ana ing tembang. Ana uga wong kang ngarani sandi karsa kuwi sandi ukara yaiku ukara (ukarane kanggo medharake cipta, gagasan, rasa – pangrasa, utawa kekarepan).</p>

Unsur Kebahasaan Teks Tembang Macapat :

 

1.       Tembung Garba

Tembung garba yaiku tembung loro sing digandheng dadi siji sarana kanggo nyuda cacahe wanda, kanggo nyocogake cacahe wanda ing sajroning tembang, lan kanggo ngringkes tembung ing sajroning ukara.

 

Tuladha :

  • Maharsi saka tembung maha + resi
  • Jalwestri saka tembung jalu + estri
  • Papeki saka tembung papa + iki

 

Tembung garba kaperang dadi 3, yaiku :

Tembung loro utawa luwih menawa digarba banjur muncul aksara “y”.

Tembung loro utawa luwih menawa digarba banjur muncul aksara “w”.

Tembung loro utawa luwih sing kagarba nganggo tembung maha, ananging tembung maha kasebut mung muni “mah”.

 

2.       Tembung Saroja

Tembung saroja yaiku tembung loro utawa luwih kang tegese padha utawa meh padha dienggo bebarengan ancase kanggo mbangetake.

 

Tuladha :

  • Japa mantra
  • Padhang jingglang
  • Lila legawa

  

3.       Tembung Kawi

Tembung kawi yaiku tembung – tembung kanga sale saka basa Jawa Tengahan utawa Jawa Kuna.  Tembung kawi rinaket banget karo basa rinengga jalaran tembung kawi akeh digunakake ing basa rinengga. Basa rinengga yaiku basa kang digunakake kanggo nggambarake kaendahan lan kawibawan.

 

Tuladha :

  • Sira              = kowe
  • Samirana      = angin
  • Ratri             = dalu

 

4.       Dasanama

Dasanama yaiku wong siji duwe jeneng nganti sepuluh, malah kadhang luwih, kang padha tegese utawa meh padha tegese.

 

Tuladha :

  • Sira             = kowe, sampeyan, panjenengan
  • Rina           = rinten, siyang, awan
  • Sudra          = papa, mlarat, sengsara, kere
  • Misuwur       = kawentar, kaloka, kondhang, kasub, komuk, kajanapriya, lsp.
  • Anak           = suta, sunu, siwi, tanaya, weka, atmaja, lsp.

 

5.       Sandi Asma lan Sandi Karsa

Sandi asma yaiku jeneng kang sinamun ana ing tembang macapat, lumrahe wujud jeneng asli pengarage utawa panciptane tembang.

 

Tuladha :

  • Rarasing kang sekar sarkara mrik,
  • den aksama dening sudyarsa,
  • ngawikan wengkuning reh
  • beraweng para ratu,
  • ilanga kang sesengker sarik,
  • rongas westhining angga,
  • gagating tyot antuk,
  • wartaning kang para tama,
  • sinung tengran sembah trus sukaning budi,
  • tataning kang carita

 

Wanda – wanda wiwitan saben gatrane tembang ing dhuwur yen digathukake saka wiwitan nganti pungkasan mujudake asmane pujangga kang nganggit tembang mau, yaiku Raden Ngabei Ranggawarsita.

 

Sandi Karsa yaiku tujuan, ancas, utawa karep kang sinamun utawa sinamar ana ing tembang. Ana uga wong kang ngarani sandi karsa kuwi sandi ukara yaiku ukara (ukarane kanggo medharake cipta, gagasan, rasa – pangrasa, utawa kekarepan).


Iklan

Iklan

Nanda R

Gold

18 Juni 2024 06:32

Jawaban terverifikasi

<p>Tembang macapat adalah salah satu bentuk puisi tradisional Jawa yang memiliki aturan khusus dalam hal jumlah suku kata, jumlah baris per bait, dan bunyi akhir setiap barisnya. Berikut adalah unsur-unsur dasar dari tembang macapat:</p><p><strong>Guru Gatra</strong>:</p><ul><li>Jumlah baris dalam setiap bait. Setiap jenis tembang macapat memiliki jumlah baris yang tetap dalam setiap baitnya.</li></ul><p><strong>Guru Wilangan</strong>:</p><ul><li>Jumlah suku kata dalam setiap baris. Setiap jenis tembang macapat memiliki aturan yang tetap mengenai jumlah suku kata dalam setiap baris.</li></ul><p><strong>Guru Lagu</strong>:</p><ul><li>Bunyi akhir setiap baris (rima). Setiap jenis tembang macapat memiliki aturan yang tetap mengenai bunyi akhir dari setiap barisnya.</li></ul><p>Berikut adalah contoh aturan dalam beberapa jenis tembang macapat yang populer:</p><p>1. <strong>Pangkur</strong></p><ul><li><strong>Guru Gatra</strong>: 7 baris per bait</li><li><strong>Guru Wilangan</strong>: 8, 11, 8, 7, 12, 8, 8 suku kata</li><li><strong>Guru Lagu</strong>: a, i, u, a, i, a, i</li></ul><p>2. <strong>Dhandhanggula</strong></p><ul><li><strong>Guru Gatra</strong>: 10 baris per bait</li><li><strong>Guru Wilangan</strong>: 10, 10, 8, 7, 9, 7, 6, 8, 12, 7 suku kata</li><li><strong>Guru Lagu</strong>: i, a, e, a, u, a, i, a, e, a</li></ul><p>3. <strong>Asmaradana</strong></p><ul><li><strong>Guru Gatra</strong>: 7 baris per bait</li><li><strong>Guru Wilangan</strong>: 8, 8, 8, 8, 7, 8, 8 suku kata</li><li><strong>Guru Lagu</strong>: i, a, e, a, a, u, a</li></ul><p>4. <strong>Sinom</strong></p><ul><li><strong>Guru Gatra</strong>: 9 baris per bait</li><li><strong>Guru Wilangan</strong>: 8, 8, 8, 8, 7, 8, 7, 8, 12 suku kata</li><li><strong>Guru Lagu</strong>: a, i, a, i, a, i, u, a, i</li></ul><p>5. <strong>Megatruh</strong></p><ul><li><strong>Guru Gatra</strong>: 5 baris per bait</li><li><strong>Guru Wilangan</strong>: 12, 8, 8, 8, 8 suku kata</li><li><strong>Guru Lagu</strong>: u, i, u, i, o</li></ul><p>Unsur-unsur tersebut merupakan fondasi dari setiap tembang macapat dan memberikan struktur yang khas pada setiap jenis tembang.</p><p>&nbsp;</p><p>&nbsp;</p><p>4o</p>

Tembang macapat adalah salah satu bentuk puisi tradisional Jawa yang memiliki aturan khusus dalam hal jumlah suku kata, jumlah baris per bait, dan bunyi akhir setiap barisnya. Berikut adalah unsur-unsur dasar dari tembang macapat:

Guru Gatra:

  • Jumlah baris dalam setiap bait. Setiap jenis tembang macapat memiliki jumlah baris yang tetap dalam setiap baitnya.

Guru Wilangan:

  • Jumlah suku kata dalam setiap baris. Setiap jenis tembang macapat memiliki aturan yang tetap mengenai jumlah suku kata dalam setiap baris.

Guru Lagu:

  • Bunyi akhir setiap baris (rima). Setiap jenis tembang macapat memiliki aturan yang tetap mengenai bunyi akhir dari setiap barisnya.

Berikut adalah contoh aturan dalam beberapa jenis tembang macapat yang populer:

1. Pangkur

  • Guru Gatra: 7 baris per bait
  • Guru Wilangan: 8, 11, 8, 7, 12, 8, 8 suku kata
  • Guru Lagu: a, i, u, a, i, a, i

2. Dhandhanggula

  • Guru Gatra: 10 baris per bait
  • Guru Wilangan: 10, 10, 8, 7, 9, 7, 6, 8, 12, 7 suku kata
  • Guru Lagu: i, a, e, a, u, a, i, a, e, a

3. Asmaradana

  • Guru Gatra: 7 baris per bait
  • Guru Wilangan: 8, 8, 8, 8, 7, 8, 8 suku kata
  • Guru Lagu: i, a, e, a, a, u, a

4. Sinom

  • Guru Gatra: 9 baris per bait
  • Guru Wilangan: 8, 8, 8, 8, 7, 8, 7, 8, 12 suku kata
  • Guru Lagu: a, i, a, i, a, i, u, a, i

5. Megatruh

  • Guru Gatra: 5 baris per bait
  • Guru Wilangan: 12, 8, 8, 8, 8 suku kata
  • Guru Lagu: u, i, u, i, o

Unsur-unsur tersebut merupakan fondasi dari setiap tembang macapat dan memberikan struktur yang khas pada setiap jenis tembang.

 

 

4o


lock

Yah, akses pembahasan gratismu habis


atau

Dapatkan jawaban pertanyaanmu di AiRIS. Langsung dijawab oleh bestie pintar

Tanya Sekarang

Mau pemahaman lebih dalam untuk soal ini?

Tanya ke Forum

Biar Robosquad lain yang jawab soal kamu

Tanya ke Forum

LATIHAN SOAL GRATIS!

Drill Soal

Latihan soal sesuai topik yang kamu mau untuk persiapan ujian

Cobain Drill Soal

Perdalam pemahamanmu bersama Master Teacher
di sesi Live Teaching, GRATIS!

Pertanyaan serupa

Tuliskan 3 gambaran kamu tentang teknologi masa depan

5

0.0

Jawaban terverifikasi